Tín chỉ carbon là gì? Lợi ích của tín chỉ carbon đối với doanh nghiệp

Tín chỉ carbon là gì? Đây là khái niệm không quá phổ biến. Nhưng bạn có biết, đây là một cách để đo lường, theo dõi và giảm lượng khí nhà kính mà một tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân tạo ra trong quá trình sản xuất và tiêu dùng. Cụ thể hơn, việc sử dụng tín chỉ carbon không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn có thể mang lại lợi ích kinh doanh và thúc đẩy sự bền vững trong hoạt động sản xuất của doanh nghiệp

Do đó, các doanh nghiệp được khuyến khích giảm lượng khí thải mà hoạt động kinh doanh của họ tạo ra để duy trì ở mức giới hạn. Tuy nhiên, để thực hiện tín chỉ carbon chúng ta cần cân nhắc nhiều yếu tố và làm thế nào và bắt đầu từ đâu?

Thì hôm nay, VREnergy sẽ trả lời giúp bạn tìm câu trả lời.

Trong nội dung chia sẻ này, chúng tôi sẽ giải thích cụ thể về khái niệm tín chỉ carbon hay chứng chỉ carbon là gì, tất cả các thông tin quan trọng về tín chỉ carbon và làm cách nào để xây dựng tín chỉ carbon. Từ đó, doanh nghiệp của bạn có thể lên kế hoạch triển khai phù hợp theo hoạt động kinh doanh của riêng mình.

Vậy hãy bắt đầu ngay nhé!

Tín chỉ carbon là gì?

Tín chỉ carbon, còn được gọi là “tín chỉ khí nhà kính” hoặc “tín chỉ khí thải,” là một cách để đo lường, theo dõi và giảm lượng khí nhà kính mà một tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân tạo ra trong quá trình sản xuất và tiêu dùng.

Tín chỉ này được hiểu như là một loại giấy phép cho phép chủ sở hữu được quyền thải khí carbon dioxide hoặc khí thải nhà kính khác.

Ví dụ, mỗi một tín chỉ carbon được tính bằng 1 tấn CO2 (cho phép phát thải một tấn cacbon dioxit hoặc quy đổi tương đương từ các loại khí nhà kính khác như CH4, NO2).

Trên thế giới, hiện đang có 35 vùng lãnh thổ và 46 quốc gia áp dụng hoặc lên kế hoạch áp dụng công cụ định giá tín chỉ carbon. Nhằm mục tiêu, kiểm soát được 12 tỷ tấn CO2 (tương đương 22.3% tổng lượng phát thải khí nhà kính trên toàn cầu).

Lợi ích của tín chỉ carbon

Tín chỉ carbon không chỉ giúp giảm tác động khí nhà kính mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh doanh và xã hội. Việc sử dụng tín chỉ carbon có thể là một phần quan trọng của chiến lược bảo vệ môi trường và tạo giá trị cho tổ chức và doanh nghiệp.

Hiện nay, các doanh nghiệp đang dần chú ý đến những vấn đề liên quan yếu tố bền vững và nó rất quan trọng đến tính lâu dài của doanh nghiệp, bởi các lợi ích sau:

• Đảm bảo tuân thủ theo quy định và chính sách: Một trong những lợi ích chính của tín chỉ carbon là giúp tổ chức tuân thủ các quy định và chính sách về giảm phát thải khí nhà kính. Nhiều quốc gia và khu vực đã thiết lập các mục tiêu và yêu cầu giảm phát thải, và tín chỉ carbon có thể được sử dụng để đảm bảo rằng tổ chức tuân thủ những quy định này.
• Xây dựng hình ảnh “doanh nghiệp xanh”: sử dụng tín chỉ carbon có thể cải thiện hình ảnh của một tổ chức hoặc doanh nghiệp. Nó cho thấy sự cam kết của họ đối với bảo vệ môi trường và thúc đẩy sự bền vững, điều này có thể tạo lòng tin từ phía khách hàng, đối tác và nhà đầu tư.
• Giảm chi phí và tăng hiệu suất: Việc tập trung vào giảm phát thải khí nhà kính thường đi kèm với tối ưu hóa sử dụng năng lượng và tăng hiệu suất sản xuất. Điều này có thể giảm chi phí hoạt động và tạo ra lợi ích tài chính dài hạn cho tổ chức.
• Tạo cơ hội kinh doanh mới: Sử dụng tín chỉ carbon có thể mở ra cơ hội kinh doanh mới trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, công nghệ xanh, và các dự án giảm phát thải. Các tổ chức có thể tận dụng các thị trường mới này để mở rộng hoạt động kinh doanh của họ.
• Truyền thông và tiếp thị: Tín chỉ carbon có thể được sử dụng trong chiến dịch truyền thông và tiếp thị để tạo sự nhận thức về các sản phẩm và dịch vụ có tác động môi trường tích cực. Điều này có thể thu hút sự chú ý từ phía khách hàng quan tâm đến môi trường.
• Tham gia vào thị trường tín chỉ carbon: Các tổ chức có thể tham gia vào thị trường tín chỉ carbon để mua hoặc bán tín chỉ carbon. Điều này có thể tạo ra cơ hội để kiếm lợi nhuận từ việc giảm phát thải khí nhà kính hoặc đầu tư vào các dự án giảm phát thải.
• Chứng minh trách nhiệm môi trường: Sử dụng tín chỉ carbon giúp tổ chức chứng minh cam kết của họ đối với môi trường và tạo ra một sự tin tưởng và tôn trọng từ phía cộng đồng và xã hội.

Ngoài ra, tín chỉ Carbon còn được rất nhiều quốc gia lấy mục tiêu phát triển nên kinh tế song song với việc bảo vệ môi trường, đặt biến đổi khí hậu và việc giảm phát thải là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách và kế hoạch phát triển của họ. Chính vì vậy khi doanh nghiệp đạt tín chỉ Carbon sẽ được ưu tiên trong việc giao thương với một số quốc gia như sau:

1. Châu Âu: Liên minh châu Âu đã thực hiện một hệ thống Emission Trading System (ETS) lớn, cho phép các công ty và tổ chức tham gia vào thị trường carbon và mua bán tín chỉ carbon. Nhiều quốc gia châu Âu, như Đức, Pháp và Thụy Điển, đã đặt biến đổi khí hậu là ưu tiên hàng đầu trong nỗ lực giảm phát thải.
2. Trung Quốc: Trung Quốc, là một trong những quốc gia phát thải lớn nhất trên thế giới, đã tạo ra thị trường carbon quốc gia và thực hiện các biện pháp để giảm phát thải khí nhà kính. Điều này phản ánh một ưu tiên đáng kể đối với chứng chỉ carbon.
3. Mỹ: Nhiều tiểu bang và thành phố ở Hoa Kỳ đã thực hiện các chương trình và thị trường carbon để đạt được mục tiêu giảm phát thải. Bên cạnh đó, có sự quan tâm ngày càng tăng từ phía chính phủ liên bang với việc thúc đẩy các biện pháp liên quan đến biến đổi khí hậu.
4. Nhật Bản: Nhật Bản đã thúc đẩy các biện pháp giảm phát thải và sử dụng chứng chỉ carbon để đóng góp vào nỗ lực toàn cầu về biến đổi khí hậu.
5. Úc: Úc đã thực hiện một loạt các biện pháp liên quan đến biến đổi khí hậu và đã thúc đẩy việc sử dụng chứng chỉ carbon trong các ngành nghề quan trọng như năng lượng và nông nghiệp.

Biến đổi khí hậu và việc giảm phát thải ngày càng được coi là một vấn đề quốc tế quan trọng và có sự quan tâm từ nhiều quốc gia trên khắp thế giới. Chính vì vậy danh sách này sẽ sớm được cập nhật thêm nhiều quốc gia khác.

Thị trường tín chỉ carbon

Thị trường carbon ra đời nhờ Nghị định thư Kyoto của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu, được thông qua vào năm 1997. Dưới khung pháp lý của Nghị định thư Kyoto, các quốc gia có quyền bán hoặc mua các đơn vị giảm phát thải (tín chỉ carbon) nếu họ có dư thừa hoặc thiếu hụt trong việc đạt được các cam kết giảm phát thải của họ. Kết quả là, xuất hiện một thị trường mới trên toàn cầu, với các chứng chỉ này đại diện cho sự giảm phát thải khí nhà kính, đặc biệt là carbon dioxide (CO2), là khí nhà kính quy đổi tương đương cho các khí nhà kính khác. Các giao dịch trên thị trường này được gọi chung là mua bán hoặc trao đổi carbon, tạo nên thị trường tín chỉ carbon hoặc thị trường carbon.

Khi nói đến thị trường carbon, có hai loại thị trường chính mà bạn có thể xem xét: thị trường quản lý và thị trường tự nguyện.

Hai loại thị trường này có những đặc điểm riêng, và quyết định lựa chọn thị trường phụ thuộc vào các yếu tố cụ thể.

• Thị trường quản lý được thiết lập và quản lý bởi các quy định về giới hạn phát thải khí nhà kính ở cấp khu vực. Trong loại thị trường này, mỗi tổ chức hoạt động theo chương trình giao dịch phát thải sẽ được cấp một số lượng tín chỉ carbon cụ thể mỗi năm, dựa trên quy mô và hiệu suất hoạt động của họ. Các tổ chức có thể tạo ra ít khí thải hơn số tín chỉ được phân bổ và có thặng dư tín dụng carbon. Ngược lại, các tổ chức tạo ra nhiều khí thải hơn số tín chỉ họ nhận được cần tìm cách mua tín chỉ carbon để bù đắp lượng khí thải thặng dư của họ.
• Thị trường tự nguyện, ngược lại, là nơi các doanh nghiệp và cá nhân mua tín dụng carbon theo ý muốn để bù đắp lượng khí thải carbon của họ. Thị trường này không bắt buộc và cho phép cá nhân và tổ chức chọn mua tín chỉ carbon dựa trên mong muốn của họ trong việc hỗ trợ bảo vệ môi trường.

Các tổ chức thường sử dụng thị trường quản lý để duy trì hoặc tuân thủ giới hạn phát thải của họ, trong khi thị trường tự nguyện thường hướng đến các cá nhân và tổ chức có ý thức về môi trường muốn bù đắp lượng khí thải của họ.

Cả hai thị trường này có vai trò quan trọng trong việc giảm phát thải khí nhà kính và đóng góp vào bảo vệ môi trường.

Sàn giao dịch tín chỉ carbon

Sàn giao dịch tín chỉ carbon là nơi các tổ chức và cá nhân tham gia vào thị trường carbon để mua, bán hoặc giao dịch tín chỉ carbon, cũng được gọi là tín chỉ khí nhà kính. 

Sàn giao dịch này có vai trò quan trọng trong việc quản lý và tài trợ cho các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính, đóng góp vào mục tiêu giảm biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.

Dưới đây là một số sàn giao dịch tín chỉ carbon nổi tiếng trên thế giới:

• Sàn Giao dịch Tín chỉ Carbon của Liên Hợp Quốc (UNFCCC): UNFCCC là tổ chức quốc tế chịu trách nhiệm quản lý Cơ chế Phát triển Sạch (CDM) và thị trường tín chỉ carbon. Các tín chỉ carbon CDM được giao dịch trên sàn UNFCCC và được sử dụng để bù đắp phát thải ở các nước phát triển.
• Sàn Giao dịch Tín chỉ Carbon Châu Âu (EU ETS): EU ETS là hệ thống thị trường carbon lớn nhất trên thế giới, áp dụng cho các nước thành viên của Liên minh châu Âu (EU). Các tổ chức và công ty tham gia vào sàn này để giao dịch Quyền phát thải (EUAs) và Tín chỉ tiêu chuẩn dự án sạch (CERs).
• Sàn Giao dịch Môi trường và Công bằng (ICE): ICE là một trong những sàn giao dịch hàng đầu trên thế giới và cũng hoạt động trong lĩnh vực tín chỉ carbon. Sàn này cung cấp các sản phẩm như tín chỉ carbon EUA và các hợp đồng tương lai về carbon.
• Sàn Giao dịch Mercantile Chicago (CME): CME cũng là một sàn giao dịch lớn có hoạt động trong thị trường tín chỉ carbon. Họ cung cấp các hợp đồng tương lai về carbon và các công cụ tài chính khác liên quan đến carbon.
• Sàn Giao dịch Tín chỉ Carbon Thụy Sĩ (SCX): SCX là một sàn giao dịch tín chỉ carbon độc lập được thành lập tại Thụy Sĩ. Sàn này tập trung vào giao dịch tín chỉ carbon tiêu chuẩn dự án sạch và tín chỉ carbon tiêu chuẩn quốc gia của Thụy Sĩ.
• Sàn Giao dịch Tín chỉ Carbon Việt Nam: Theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022, quy định giảm nhẹ phát khí thải nhà kính và bảo vệ tầng ozon. Nghị định này quy định chi tiết một số điều luật BVMT, bao gồm Điều 91 về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, Điều 92 về bảo vệ tầng ozon Điều 139 về Tổ chức và Phát triển thị trường carbon.

*Việt Nam đã đặt lịch trình cụ thể cho việc phát triển và triển khai thị trường carbon trong nước. Điều này đã được thể hiện trong Nghị định 06/2022/NĐ-CP do Chính phủ ban hành vào ngày 07/01/2022. Nghị định này đã xác định rõ giai đoạn tiến hành thí điểm và triển khai cơ chế thị trường carbon.

*Trong giai đoạn đến hết năm 2027, Việt Nam sẽ tiến hành các hoạt động quan trọng bao gồm xây dựng quy chế quản lý tín chỉ carbon, thực hiện hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon, cũng như xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon. Ngoài ra, cơ chế trao đổi và bù trừ tín chỉ carbon sẽ được thử nghiệm trong các lĩnh vực tiềm năng và hướng dẫn về việc thực hiện cơ chế này, cả trong nước và quốc tế, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

*Từ năm 2025, Việt Nam sẽ bắt đầu thí điểm hoạt động của sàn giao dịch tín chỉ carbon. Giai đoạn này cũng sẽ đánh dấu sự tăng cường năng lực và nhận thức về việc phát triển thị trường carbon trong nước.

*Từ năm 2028, nước Việt Nam sẽ chính thức vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon và quy định về việc kết nối và trao đổi tín chỉ carbon với thị trường carbon khu vực và toàn cầu. Điều này thể hiện sự cam kết của Việt Nam trong việc tham gia vào thị trường carbon quốc tế và đóng góp vào nỗ lực toàn cầu về giảm phát thải khí nhà kính.

Cách tạo tín chỉ carbon

Có nhiều loại dự án tín chỉ carbon khác nhau có khả năng tạo và giao dịch tín chỉ carbon bằng cách giảm thiểu, thu giữ và lưu trữ lượng khí thải khí nhà kính trong môi trường. Dưới đây là một số loại dự án bù đắp carbon phổ biến:

Dự án năng lượng tái tạo: Đây là các dự án liên quan đến sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo như điện năng lượng mặt trời, gió, thủy điện. Những dự án này tạo ra năng lượng sạch và giảm lượng khí thải từ nguồn năng lượng truyền thống.

Cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng: Các dự án này tập trung vào giảm nhu cầu năng lượng bằng cách cải thiện hiệu suất sử dụng năng lượng trong tòa nhà, cơ sở hạ tầng và quy trình sản xuất. Điều này có thể bao gồm việc thay đổi thiết bị và hệ thống để tiết kiệm năng lượng.

Thu hồi Carbon và Metan: Các dự án này liên quan đến việc loại bỏ khí thải khí nhà kính khỏi môi trường. Khí metan, đặc biệt độc hại cho môi trường hơn gấp 20 lần so với CO2, có thể bị đốt cháy để tạo ra CO2, giúp giảm khí thải ròng.

Sử dụng đất và tái trồng rừng: Các dự án này liên quan đến sử dụng đất và quản lý rừng để hấp thụ carbon từ khí quyển. Thực vật thực hiện quá trình quang hợp, biến đổi CO2 thành chất hữu cơ, và sau đó, đất giàu CO2 có thể tăng cường chất lượng đất và tăng năng suất cây trồng.

Những dự án tín chỉ carbon này không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính mà còn cải thiện môi trường và sự bền vững. Những dự án này có vai trò quan trọng trong việc đáp ứng các mục tiêu giảm biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.

Một số câu hỏi thường gặp?

Tại sao doanh nghiệp cần đầu tư vào việc bảo vệ môi trường?

Vì những lý do này, đầu tư vào việc bảo vệ môi trường không chỉ là nghĩa vụ đạo đức mà còn là một chiến lược thông minh để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp trong tương lai.

Chẳng hạn như xây dựng chuỗi cung ứng linh hoạt và giảm thiểu rủi ro tài chính và xây dựng hình ảnh doanh nghiệp thân thiện với người tiêu dùng, mở ra thêm nhiều cơ hội và động lực tăng trưởng dài hạn.

Tín chỉ carbon hoạt động như thế nào?

Tín dụng carbon là mức giảm phát thải có thể đo lường và kiểm chứng được từ các dự án hành động vì khí hậu đã được chứng nhận. Những dự án này giảm thiểu, loại bỏ hoặc tránh phát thải khí nhà kính (GHG).

Nhưng chúng cũng mang lại rất nhiều lợi ích tích cực khác, chẳng hạn như trao quyền cho cộng đồng, bảo vệ hệ sinh thái, khôi phục rừng hoặc giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Làm thế nào các doanh nghiệp bù đắp carbon thải ra?

Có nhiều cách mà các doanh nghiệp có thể thực hiện để bù đắp lượng khí thải carbon của họ. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến thường được xem xét là các dự án bù đắp:

• Đầu tư vào điện năng lượng mặt trời
• Giảm tải sử dụng năng lượng
• Khai thác nhiên liệu sinh học
• Thúc đẩy trồng rừng

Để đánh giá và xác định mức độ bù đắp carbon thông qua các dự án này, việc giám sát lượng khí thải và đo lượng giảm được thực hiện thông qua các quy trình khảo sát và kiểm tra kỹ thuật, đòi hỏi sự chuyên nghiệp và kiên nhẫn, ngay cả đối với những chuyên gia giàu kinh nghiệm.

Các ngành nghề và lĩnh vực có thể yêu cầu chứng chỉ carbon

Chứng chỉ carbon không yêu cầu cho một ngành nghề cụ thể. Thay vào đó, yêu cầu chứng chỉ carbon thường phụ thuộc vào các quy định của từng quốc gia, khu vực hoặc tổ chức và dự án cụ thể. Dưới đây là một số ví dụ về các ngành nghề và lĩnh vực có thể yêu cầu chứng chỉ carbon:

1. Năng lượng và Điện lực: Các công ty sản xuất điện, đặc biệt là những nguồn năng lượng có khí nhà kính cao như nhiệt điện than, nhiệt điện dầu mỏ, và các dự án năng lượng tái tạo, có thể yêu cầu chứng chỉ carbon để theo dõi và báo cáo lượng phát thải của họ và thực hiện các biện pháp giảm phát thải.
2. Công nghiệp: Các ngành công nghiệp nặng như sản xuất thép, xi măng, và hóa chất cũng có thể cần chứng chỉ carbon khi họ có lượng phát thải lớn.
3. Giao thông: Công ty vận tải hàng hải, hàng không và các công ty vận chuyển lớn cũng có thể yêu cầu chứng chỉ carbon để đo lường và quản lý tác động của hoạt động của họ đối với biến đổi khí hậu.
4. Nông nghiệp và Lâm nghiệp: Các dự án liên quan đến quản lý rừng, sử dụng đất và nông nghiệp bền vững có thể được đánh giá và cấp chứng chỉ carbon.
5. Xây dựng và Bất động sản: Các dự án xây dựng xanh và các tòa nhà có hiệu suất năng lượng cao có thể đạt được chứng chỉ carbon thông qua các biện pháp giảm phát thải.
6. Tài chính và Đầu tư: Các tổ chức tài chính và quỹ đầu tư có thể theo đuổi chứng chỉ carbon để đảm bảo rằng các dự án mà họ đầu tư tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường và giảm phát thải.
7. Các dự án phát triển sạch và giảm phát thải: Các dự án phát triển như dự án năng lượng tái tạo, quản lý rừng, quản lý chất thải, và các dự án xanh khác thường cần chứng chỉ carbon để họ có thể tiếp cận thị trường carbon và huy động tài trợ cho các hoạt động của họ.

Lưu ý rằng yêu cầu cụ thể về chứng chỉ carbon có thể thay đổi tùy theo quốc gia và khu vực, và có thể thay đổi theo thời gian do các thay đổi trong luật pháp và quy định môi trường.